سپتیک تانک یک حوضچه تهنشینی ساده است که به عنوان یک واحد پیش تصفیه جهت کاهش بار آلودگی فاضلاب و یک راه حل موقت به کار برده میشود. در این روش فاضلاب به کمک فرآیند تهنشینی، شناورسازی و بیولوژیکی تصفیه میشود.
سپتیک تانک به نحوی طراحی شده است که فاضلاب ورودی به آن تقریباً یک تا سه روز باقی بماند. در این مدت زمان، لجن تهنشین شده در کف سپتیک تانک در اثر فعالیت باکتریهای بیهوازی تجزیه میشود.
این عمل باعث میشود که در انتها از میزان لجنی که باید تخلیه گردد کاسته شود. البته باید توجه داشت که در پساب خروجی از سپتیکهای مزبور مواد تیره و معلقی وجود خواهد داشت و کاملا صاف نیست و بوی مخصوص فاضلاب میدهد.
از انواع سپتیک تانک ها میتوان به طور گسترده در واحدهای مسکونی، ویلایی، کارگاهها و حتی جهت حذف چربی و مواد معلق پساب مکانهایی نظیر رستوران ها، هتل ها و کارخانجات و… که دارای آشپزخانههای بزرگی هستند نیز استفاده کرد.
سپتیک تانک سادهترین نوع تصفیهخانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی (تهنشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بیهوازی در آن انجام میگیرد.
اجزای تشکیل دهنده سپتیک تانک
1. سیستم ورودی فاضلاب: شامل لوله و بافل (میانگیر) ورودی است.
2. مخزن اولیه سپتیک تانک پلی اتیلن: بیشترین حجم (دو سوم حجم کلی) را به خود اختصاص میدهد.
3. دیواره جدا کننده: باعث جلوگیری از ورود لجن و چربی به مخزن دوم( زلال ساز) میشود.
4. مخزن زلال ساز: این بخش ⅓ حجم سپتیک را شامل میشود و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل تهنشینی وارد میشود.
5. خروج بیوگاز(تهویه): از طریق این مجرا گازهای تولیدشده توسط فرآیندهای بیولوژیکی به هوازی خارج میشود.
6. سیستم خروجی فاضلاب: شامل بافل و لوله خروجی سپتیک تانک پلی اتیلن است.
طراحی سپتیک تانک چگونه می باشد:
طراحی به صورتی می باشد که فاضلاب ورودی به آن تقریباً بین یک تا سه روز داخل آن می ماند. در طول این مدت مواد معلق سنگین فاضلابی در کف تانک ته نشین شده و لجن حاصل می شود که لجن شامل میکروارگانیسم های مفیدی می باشد که با تغذیه از فاضلاب ورودی باعث تصفیه فاضلاب میگردند.
مواد معلق سبک فاضلابی شامل روغن و چربی به تدریج به صورت یک کف غلیظ در سطح مایع شناور می گردد. با وارد شدن فاضلاب به داخل ، به همان میزان پساب از لوله خروجی تعبیه شده در سپتیک تانک دفع می گردد.
باتوجه به این مسئله، تخلیه لجن با درنظر گرفتن زمان ماند اولیه، هر 2 تا 4 سال یکبار ضروری می باشد. البته رعایت اصول بهداشتی در این زمینه به دلیل وجود باکتریهای بیماری زا قابل توجه است.
سپتیک تانک تولیدی شرکت ناب زیست به دلیل جلوگیری از پخش بوی نامطبوع پسماندهای فاضلاب به صورت سرپوشیده با درپوشهای مناسب ساخته میشود.عموماً در مکانهای فاقد شبکه لوله کشی و سیستم های فاضلاب نظیر ادارات، رستوران ها، هتل، پمپ بنزین و همچنین عمل پیش تصفیه فاضلاب و پساب در تصفیه خانه های بزرگ به عنوان یک راه حل اولیه و موقت مورد استفاده قرار می گیرد.
سپتیک تانک از رزین پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) ساخته می شود و یک مخزن یکپارچه و بادوام را ایجاد می کند که در برابر خوردگی، زنگ زدگی، ضربه و …. مقاوم است. این نوع در برابر مواد شیمیایی یا گازهایی که ممکن است در خاک یا فاضلاب وجود داشته باشد مقاومت بالایی دارد. در ساختارش مواد آنتی یووی به کار برده می شود تا در صورت نیاز به نصب در فضای باز تابش نور خورشید تاثیر نامطلوبی بر سپتیک تانک نداشته باشد.
سپتیک تانک پلی اتیلن مخازن سبکی هستند و نسبت به سپتیک بتنی و فایبرگلاس راحت نصب می شوند. یکی از مهم ترین مزیت های آن، امکان سفارشی سازی آن بسته به نیاز مشتری است.
سپتیک تانک کاملا آب بند بوده و از هر گونه نشتی و نفوذ مصون هستند و دارای ورودی و خروجی، بافل میانی، ونت هوا، دریچه بازدید جهت بازرسی و دسترسی به داخل سپتیک، راه حل ساده و مطمئنی جهت مدیریت فاضلاب و پساب می باشد.
نحوه کار سپتیک تانک
سپتیک تانک به روش لجن فعال و بصورت بی هوازی عمل میکند .
بدین صورت که بعد از ورود فاضلاب به بخش اول سپتیک تانک و آرام سازی فاضلاب ، مواد جامد شامل فضولات انسانی ، چربی مواد غذایی و سایر مواد جامد موجود در فاضلاب در بخش ابتدایی سپتیک تانک ته نشین شده و باکتری های موجود در ته سپتیک تانک شروع به تجزیه مواد میکنند و پساب لجنی به بخش دوم سپتیک تانک سر ریز می شود .
همچنین در طی روند رشد باکتری ها به دلیل عدم وجود فضا و نوع سیستم بیولوژیکی داخل سپتیک تانک باکتری ها با کمبود منابع انرژی مواجه میشوند و برای تامین انرژی شروع به خودخوری میکنند این فرایند باعث کاهش حجم مایع داخل سپتیک تانک شده و به عبارتی سپتیک تانک ریست میشود . خروجی سپتیک تانک آبی رقیق (فاقد جامدات) ولی بدبو می باشد.
موارد کاربرد سپتیک تانک
ویژگیهای سپتیک تانک سبب کاربرد گسترده آنها در بخش های مختلف خانگی، بهداشتی و صنعتی شدهاست. برخی از اصلی ترین موارد کاربرد سپتیک تانک ها عبارتند از:
1- پیش تصفیه و تصفیه مقدماتی فاضلاب بهداشتی واحدهای مسکونی، مجتمع های تجاری و اداری، هتل ها و رستوران ها به دلیل قوانین شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست
2-حذف ذرات قابل ته نشینی، چربی و روغن های موجود در فاضلاب رستوران ها و سالن های غذا خوری جهت جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی و گرفتگی لوله ها به سبب تجمع چربی و ذرات درشت قابل ته نشین
3- متعادل سازی و پمپاژ فاضلاب در سیستم های تصفیه فاضلاب
طرز ساخت فضای داخل سپتیک تانک
جریان فاضلاب بین مخازن توسط لوله های با قطر 10 تا 15 سانتی متر برقرار می گردد، ممکن است این امر بوسیله سوراخ هایی که در دیواره جدا کننده به فاصله 30 تا 40 سانتی متر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه می شوند انجام گیرد تا مواد شناور از انباره فاضلاب سرریز نشود. فاصله مرکز تا مرکز لوله ها و یا.
به منظور خروج گاز های ایجاد شده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک، از لوله ای به قطر 10 سانتی متر استفاده می شود. برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت توسط بو ارتفاع لوله تهویه را حداقل 1.5 متر بالاتر از ارتفاع بالاترین ساختمان در نظر می گیرند. همچنین برای جلوگیری از ورود و یا افتادن جانوران و پرندگان به لوله تهویه دو کار صورت می گیرد: یا در انتهای آن توری نصب می کنند و یا با نصب زانوی 90 درجه امتداد.
برای بازدید، تمیز کاری و تعمیر کردن تانک، تعبیه دریچه آدم رو ضروری است. به منظور جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب ورودی که ممکن است موجب خروج کف ناشی از عمل تجزیه فاضلاب گردد از مانع استفاده می کنند. این مانع ممکن است با نصب سه راهی و تغییر جهت دادن لوله ورودی داخل تانک از حالت افقی به عمودی عملی گردد. معمولا انتهای لوله ورودی را حدود 30 سانتی متر و انتهای لوله خروجی فاضلاب را 45 سانتی متر پایین تر از سطح آزاد فاضلاب نصب می کنند.
با نصب دیواره در داخل فضای سپتیک تانک حجم آن را به دو قسمت تقسیم می کنند، بطوریکه حجم فضای مربوط به ورود فاضلاب دو برابر حجم فضای قسمت خروجی باشد.